1917, Οκτώβρης. Η Πετρούπολη ετοιμάζεται για τη Μεγάλη Επανάσταση. Εκεί συγκεντρώνονται ανταποκριτές απ’ όλο τον κόσμο. Ετοιμάζονται να καταγράψουν στιγμές που θα μείνουν στην Ιστορία. Ανάμεσα σ’ αυτούς βρίσκονται τρεις άντρες με διαφορετική κοινωνική προέλευση και πολιτικές πεποιθήσεις, των οποίων οι αναμνήσεις από τον Λένιν συγκεντρώνονται στο βιβλίο.

Γράφοντας για τον Λένιν, στην πραγματικότητα γράφουν για το ρωσικό λαό που έκανε το άλμα και οικοδόμησε την πρώτη κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Μπροστά στα μάτια μας ζωντανεύουν οι λαμπερές και κρίσιμες στιγμές της Επανάστασης, όπως οι κανονιοβολισμοί του θωρηκτού Αβρόρα, η έφοδος στα Χειμερινά Ανάκτορα, οι θυελλώδεις συνεδριάσεις στο Σμόλνι, αλλά και αφανή περιστατικά και προσωπικές συζητήσεις με τον Λένιν.

Με ζωντανή και δημοσιογραφική γραφή αποτυπώνονται ενδιαφέρουσες πτυχές του ανθρώπου που έδειξε ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν μια αστραπή που συγκλόνισε τον κόσμο και με μια λάμψη της φώτισε το αναπότρεπτο σοσιαλιστικό μέλλον της ανθρωπότητας!

Αφιερωμένο στα 100 χρόνια από το θάνατο του Β. Ι. Λένιν.

Άλμπερτ Ρις Ουίλιαμς (1883-1962)

Αμερικανός σοσιαλιστής δημοσιογράφος, στενός φίλος του Τζον Ριντ, έζησε από κοντά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα της Οκτωβριανής Επανάστασης και τα κατέγραψε στο έργο του.

Παιδί Ουαλών μεταναστών, γεννήθηκε στις 28 Σεπτέμβρη του 1883 στην Πολιτεία Οχάιο των ΗΠΑ. Από μικρός εργάστηκε ως αποθηκάριος και πωλητής σε καταστήματα ρούχων, ενώ σε ηλικία 17 ετών προσχώρησε στο Αμερικανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και ανέπτυξε συνδικαλιστική δράση. Επηρεασμένος από το θρησκευτικό οικογενειακό του περιβάλλον, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της πόλης Χάρτφορντ και αρθρογραφούσε σε τοπική εφημερίδα. Από το 1907 έως το 1909 πήρε υποτροφία για πανεπιστήμια της Βρετανίας και ήρθε σε επαφή με μέλη του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος και άλλους σοσιαλιστές. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε ως πάστορας σε φιλανθρωπικές δομές της Πρεσβυτεριανής Εκκλησίας και συμμετείχε τακτικά σε σοσιαλιστικούς ομίλους, όπου γνωρίστηκε με τον Τζον Ριντ και άλλους Αμερικανούς σοσιαλιστές. Διατήρησε επαφή με το συνδικαλιστικό κίνημα και το 1912 πρωτοστάτησε σε δράσεις αλληλεγγύης για τη στήριξη της μεγάλης απεργίας των κλωστοϋφαντουργών στο Λόρενς της Μασαχουσέτης.

Το 1914 βρέθηκε στην Ευρώπη ως πολεμικός α νταποκριτής του περιοδικού Outlook για να καλύψει δημοσιογραφικά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και συνελήφθη στο Βέλγιο από τους Γερμανούς ως πράκτορας των Βρετανών. Μόλις επέστρεψε στις ΗΠΑ, έγραψε το πρώτο του βιβλίο με τις εμπειρίες του από τον πόλεμο, με τίτλο Στα νύχια του γερμανικού αετού (In the Claws of the German Eagle). Άρχισε να εργάζεται στη New York Post και ύστερα από την επανάσταση του Φλεβάρη του 1917 και την ανατροπή του τσάρου, στάλθηκε στην Αγία Πετρούπολη. Το καλοκαίρι του 1917 ταξίδεψε σε όλη τη Ρωσία και κατέγραψε τις επαναστατικές διαθέσεις του ρωσικού λαού στο μέτωπο και στα μετόπισθεν. Το φθινόπωρο του 1917 επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη, όπου συνάντησε τον Τζον Ριντ, τη Λουΐζ Μπράιαντ, την Μπέσι Μπίτι και άλλους Αμερικανούς δημοσιογράφους. Έζησε από κοντά την Οκτωβριανή Επανάσταση, τους κανονιοβολισμούς του θωρηκτού Αβρόρα, την έφοδο στα Χειμερινά Ανάκτορα, τις θυελλώδεις συνεδριάσεις του Σοβιέτ στο Σμόλνι, όπως τα διηγείται παραστατικά στα βιβλία του.

Ωστόσο, ο Ουίλιαμς δε στάθηκε μόνο μάρτυρας γεγονότων, αλλά συμμετείχε προσωπικά στην προσπάθεια των Μπολσεβίκων να εδραιώσουν την Επανάσταση. Μαζί με τον Τζον Ριντ έγραφαν προπαγανδιστικά υλικά για τους Γερμανούς στρατιώτες. Προσφέρθηκε να καταταγεί στο νεοσύστατο Κόκκινο Στρατό και, με παραίνεση του Λένιν, ίδρυσε τη Διεθνή Λεγεώνα, ένα στρατιωτικό απόσπασμα από ξένους υπηκόους. Κατά την επιστροφή του στις ΗΠΑ κάλυψε την επέμβαση των Συμμάχων και της Ιαπωνίας στο Βλαδιβοστόκ, με κίνδυνο της ζωής του.

Φτάνοντας στην πατρίδα του, καταπιάστηκε με τη διάδοση των ιδεών της Οκτωβριανής Επανάστασης και καταπολέμησε την αντισοβιετική προπαγάνδα οργανώνοντας συγκεντρώσεις και συζητήσεις σε όλη τη χώρα. Έγραψε τις μπροσούρες Ρωσία και Σιβηρία (Russia and Siberia) και 76 Ερωτήσεις και απαντήσεις για τους Μπολσεβίκους και τα Σοβιέτ (76 Questions and Answers on the Bolsheviks and the Soviets)· λέγεται ότι η δεύτερη διακινήθηκε σε δύο εκατομμύρια αντίτυπα. Αυτό οδήγησε έναν διακεκριμένο δημοσιογράφο των New York Times να δηλώσει ειρωνικά ότι «η σημαντικότερη δημιουργία του μπολσεβικισμού δεν είναι ο Κόκκινος Στρατός, αλλά ο Άλμπερτ Ρις Ουίλιαμς και τα παράξενα πλήθη που τον επευφημούν». Το 1919 εξέδωσε το βιβλίο του Λένιν. Ο άνθρωπος και το έργο του (Lenin. The Man and His Work), όπου περιλαμβάνεται η πρώτη ολοκληρωμένη βιογραφία του Λένιν που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ.

Το 1922 επέστρεψε στη Σοβιετική Ρωσία ως ξένος ανταποκριτής για αμερικανικές εφημερίδες (New Republic, Atlantic Monthly, Nation, Yale Review και Asia). Το 1923 έγραψε το βιβλίο Μέσα από τη Ρωσική Επανάσταση (Through the Russian Revolution), ένα οδοιπορικό στη Ρωσία τις μέρες ύστερα από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Το 1928 γύρισε στις ΗΠΑ και εξέδωσε το έργο του Η ρωσική γη (The Russian Land). Το 1943 εξέδωσε το έργο του Οι Ρώσοι: η Γη, ο Λαός και γιατί πολεμάνε (The Russians: the Land, the People, and Why They Fight) προς τιμήν του σοβιετικού λαού και του ηρωικού του αγώνα κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ πρωτοστάτησε στην καμπάνια οικονομικής ενίσχυσης της ΕΣΣΔ στις ΗΠΑ. Ανάμεσα σε όσα έγραψε, ξεχωρίζει η Βιογραφία του Τζον Ριντ που περιλαμβάνεται στο Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο και αποτυπώνει τη στενή φιλία που συνέδεε τους δύο άντρες.

Το 1957 βρέθηκε ξανά στην ΕΣΣΔ ύστερα από τιμητική πρόσκληση της σοβιετικής κυβέρνησης. Κατά την παραμονή του έλαβε θεραπεία για τη λευχαιμία και περιηγήθηκε για τελευταία φορά στη γη που είχε αποτελέσει το κύριο αντικείμενο του συγγραφικού του έργου. Πέθανε στις 27 Φλεβάρη του 1962, δίχως να καταφέρει να ολοκληρώσει το τελευταίο του βιβλίο, Ταξίδι στην Επανάσταση (Journey into Revolution), το οποίο εκδόθηκε το 1969 υπό την επιμέλεια της συζύγου του.

Μέχρι το τέλος της ζωής του παρέμεινε πιστός στις ιδέες του κομμουνισμού και, παρότι δεν εντάχτηκε στο ΚΚ ΗΠΑ, υπήρξε θερμός υποστηρικτής της ΕΣΣΔ, του Λένιν και των Μπολσεβίκων. Όπως έγραψε και ο ίδιος προς το τέλος της ζωής του: «Παρέμεινα πιστός στην Επανάσταση και εξακολουθώ να προσδοκώ τον οριστικό θρίαμβο του σοσιαλισμού στον κόσμο· και αυτό οφείλεται στο ότι, όπως πίστευε ο Λένιν, έτσι κι εγώ πιστεύω πως ουσιαστικά κάθε άνθρωπος έχει μέσα του καλοσύνη.»

Ρέιμοντ Ρόμπινς (1873-1954)

Αμερικανός οικονομολόγος, επικεφαλής της αποστολής του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού στη Ρωσία από το 1917 έως το 1918.

Γεννήθηκε στο Στέιτεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης στις 17 Σεπτέμβρη του 1873. Στα νιάτα του υποστήριξε αρκετά ριζοσπαστικές πολιτικές απόψεις και εργάστηκε ως ανθρακωρύχος στο Τενεσί και στο Κολοράντο. Ολοκληρώνοντας τις πανεπιστημιακές σπουδές, βρέθηκε στο Γιούκον του Καναδά όπου συμμετείχε στον Πυρετό του Χρυσού στο Κλόνταϊκ το 1897, στη συνέχεια ασπάστηκε το χριστιανισμό κι έγινε προτεστάντης πάστορας στην πόλη Νομ της Αλάσκα.

Το 1900 εγκαταστάθηκε στο Σικάγο κι εργάστηκε σε διάφορες υπηρεσίες της τοπικής Εκκλησίας. Αρχικά ενστερνίστηκε το χριστιανικό σοσιαλισμό, αλλά σύντομα στράφηκε σε πιο συντηρητικές πολιτικές απόψεις, αποκήρυξε τις ριζοσπαστικές ιδέες της νεότητάς του και τάχτηκε ενάντια στους σοσιαλιστές. Δραστηριοποιήθηκε ενεργά στο Προοδευτικό Κόμμα του Θίοντορ Ρούζβελτ.

Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο βρέθηκε στη Ρωσία ως επικεφαλής της αποστολής του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού. Έζησε από κοντά την επανάσταση του Φλεβάρη του 1917 και υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του Αλεξάντρ Κερένσκι και της Προσωρινής Κυβέρνησης. Τους μήνες μετά από την Οκτωβριανή Επανάσταση συναντούσε σε εβδομαδιαία βάση τον Λένιν με σκοπό να κατανοήσει καλύτερα τις ιδέες των Μπολσεβίκων. Παρά τις πολιτικές του διαφωνίες, έτρεφε μεγάλο σεβασμό για τον Λένιν και την Επανάσταση.

Στην πατρίδα του τάχτηκε ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση των Συμμάχων στη Ρωσία, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ως φιλομπολσεβίκος. Ήταν υπέρμαχος της επίσημης αναγνώρισης της Σοβιετικής Ρωσίας από τις ΗΠΑ, ενώ λέγεται ότι με δική του μεσολάβηση ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ, Φράνκλιν Ρούζβελτ, πείστηκε να αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με την ΕΣΣΔ το 1933. Πέθανε στις 26 Σεπτέμβρη του 1954.

Άρθουρ Ράνσομ (1884-1967)

Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας δοκιμίων και παιδικών βιβλίων. Πολεμικός ανταποκριτής κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Ρωσία.

Γεννήθηκε στο Λιντς της Μ. Βρετανίας στις 18 Γενάρη του 1884. Από μικρή ηλικία εργάστηκε ως υπάλληλος εκδοτικού οίκου, αλλά παραιτήθηκε για να ακολουθήσει το όνειρό του να γίνει συγγραφέας. Αρχικά έγραφε άρθρα και σύντομα χρονικά για εφημερίδες. Το 1914, εκμεταλλευόμενος τη δημοσιότητα που του είχε χαρίσει το αμφιλεγόμενο βιβλίο Όσκαρ Ουάιλντ: Κριτική μελέτη (Oscar Wilde, a Critical Study), αποδέχτηκε την πρόταση να ταξιδέψει στην Αγία Πετρούπολη για να γράψει ταξιδιωτικό οδηγό· εκεί έμαθε ρωσικά. Η έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου τον βρήκε στη Ρωσία. Επέστρεψε στη Βρετανία κι εργάστηκε για την εφημερίδα Daily News. Στη συνέχεια στάλθηκε στο Ανατολικό Μέτωπο ως πολεμικός ανταποκριτής και από τις αρχές του 1917 βρέθηκε ξανά στην Αγία Πετρούπολη, όπου έζησε από κοντά την επανάσταση του Φλεβάρη και την περίοδο της Προσωρινής Κυβέρνησης.

Λόγω ασθένειας, επέστρεψε στην πατρίδα του πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση, ενώ με το ξέσπασμά της έγραψε άρθρα για τους λόγους επιτυχίας της, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί πράκτορας των Μπολσεβίκων. Παρά τα εμπόδια που συνάντησε από τη βρετανική κυβέρνηση, κατάφερε να ταξιδέψει στην επαναστατημένη Ρωσία στα τέλη του 1917. Κατά τη διαμονή του εκεί, πήρε συνεντεύξεις από Μπολσεβίκους ηγέτες, μεταξύ των οποίων και από τον Λένιν. Με την επιστροφή του στη Βρετανία έγραψε το βιβλίο Έξι βδομάδες στη Ρωσία (Six Weeks in Russia), στο οποίο περιγράφει την περίοδο της υπογραφής της Συνθήκης του Μπρεστ-Λιτόφσκ, ενώ αφηγείται και προσωπικές συνομιλίες με τον Λένιν. Το 1921, με αφορμή τα οικονομικά προβλήματα της νεαρής Σοβιετικής Ρωσίας, έγραψε το βιβλίο Η κρίση στη Ρωσία (The Crisis in Russia).

Όταν επέστρεψε στη Βρετανία, συνέχισε να αρθρογραφεί για σύντομο διάστημα για την ΕΣΣΔ. Εν τέλει, εγκατέλειψε τη δημοσιογραφία και αφιερώθηκε στην παιδική λογοτεχνία, γράφοντας την πετυχημένη σειρά Χελιδόνια και αμαζόνες (Swallows and Amazons). Πέθανε στις 3 Ιούνη του 1967.